Dört Nasihat

Ebu Rukayye Temim b. Evs ed-Dari’den naklen; Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurdu:“Din nasihattir.” "Kim için ya Rasûlellah?" dedik: “Allah için, Allah’ın Kitabı için, Allah’ın Resulü için, Müslümanların ileri gelenleri için (idarecileri için) ve bütün Müslümanlar için,” Buyurdu. (Müslim, İman 95. Buhari, İman 42)

Hadisi şerifin ifadesiyle nasihatin insan hayatında çok önemli ve vazgeçilmez bir yeri vardır. Çünkü hayat bütünüyle dindir. Din ise bütünüyle nasihattir. Nasihat: emir, tavsiye, teşvik, özendirme, imrendirme, yol gösterme, yasaklama, uzaklaştırma, sınırlama gibi kişinin yararına olanları yapma ve zararlı olanlardan kaçınma durumlarının hepsini içine alır.  Kuran ve sünnet ifadelerinde hepsini görmek mümkündür.

Türkçemizde ise nasihat daha dar bir kapsamda kullanılarak kişiyi bir şeye bir duruma karşı sadece uyarmanın ifadesi olmuştur. Bu yazımızda bizde bu dar anlamda sadece hissiyatımıza ait bazı duyguların onarılması açısından dört nasihati ve kişiye kazanımlarını anlatmak istiyoruz.

1. Yaptığın İyilikleri Unut. Bu Durumun Kişiye Kazanımları:

 A). Allahın Rızasını Kazandırır; kişinin yaptığı iyilikleri unutması onun yaptığı işleri sadece Allah rızası için yapmasını ona sağlar. Yani kişi yaptığı iyiliklerde kulları gözetmezse sadece Allahın rızasını gözetir. Ki Amellerin kabul şartı ihlastır. Yani yapılan işin sadece Allah rızası için yapılmasıdır. “Allah ancak kendi rızası gözetilerek samimi bir niyetle yapılan ibadetleri kabul eder.” (Nesai, Cihad, 24)

B) Kibir ve Gurura Kapılmaktan Korur. Yaptığı iyilikleri gören kişinin gurura ve kibre düşme ihtimali yüksektir. Kul iyiliklerin Allahtan geldiğini bilmeli ve kendisi iyiliğe sebep olduğu için Allaha şükretmeli. Kendisini iyiliğin sahibi olarak değil iyiliğe sebep bilmeli. “Sana ne iyilik gelirse Allah'tandır”. (Nisa 79)

C) Minnet ve Başa Kakmadan Uzak Tutar. Yaptığı iyiliği unutmayan kişi iyilik yaptığı kişiye minnet edebilir. Bu da onun amellerinin sevaplarının iptal edilmesine sebep olabilir. “Güzel bir söz ve bağışlama, peşinden eza gelen bir sadakadan daha iyidir. Allah müstağnidir, Halim'dir. Ey İnananlar! Allah'a ve ahiret gününe inanmayıp, insanlara gösteriş için malını sarf eden kimse gibi, sadakalarınızı başa kakma ve eza etmekle boşa çıkarmayın”. (Bakara 263, 264)

2. Yaptığın Kötülükleri Unutma. Bu Durumun Kişiye Kazanımları:

A) Tevbe Kapılarının Açık Tutulmasını Sağlar. Kendisinde kusur görmeyen kişi tevbe istiğfarda bulunmaz. Kötülüğünü gören kişi ise kötülüğüne pişman olur. Pişmanlık ise tevbenin kendisidir. Yaptığı işin kötülüğünü gören ve unutmayan kişi ise günahının affı için Allaha yalvarır. Affını ister. Allah cc tevbe edilen günahları bağışlayacaktır. (Nisa 17,18)

B) İkinci Bir Defa Hata Yapılmasına Engel Olur. Günahını unutmayan kişi aynı günahı bir daha işlememeye ve diğer günahlara karşı da dikkatli olur. Kötülüğünü unutan veya yaptığı işi kötü görmeyen kişi tevbe etmediği gibi başka günahlara da girme ihtimali vardır.

C) İnsanda Tevazu Duygusunun Kazanılmasına Sebep Olur. Kusurunu bilen kişi kibre kapılmaz. Aczini ve zaafını bilir. Kul karşısında özür edasıyla mahcubiyetini yaşar. Kibirli kişi kendisinde kusur görmeyen ve kendisini beğenen kişidir. Kendisinde kusur gören kişi kendisini beğenmez ve tevazu sahibi olur.

3. Gördüğün Kötülükleri Unut. Bu Durumun Kişiye Kazanımları:

A) Af Duygularını Geliştirir. Görülen kötülüklerin affedilmesi insanda af duygularını geliştirir. İnsanları affetmesini bileni de Allah affeder. Böylece insanları affeden kişi Allahın affına mazhar olur.

B) Birleştirici Ve Bütünleştirici Rol Oynar. Af duygularının geliştiği toplumlarda kardeşlik ruhu gelişir. Kardeşlik; birliği beraberliği ve bütünlüğü gerektirir. Af duyguları gönüllerin fethini, kalplerin hoşnutluğunu, hissiyatların birleşmesini sağlar. Dolayısıyla intikam duygusunu yok eden af duygusu toplumsal bütünlüğünde temel unsurudur.

C) Kin Nefret Ve Düşmanlık Duygularını Yok Eder. Kötülüğün unutulmasının insana kazandırdığı en önemli hususların başında asırlarca devam eden kardeş kavgalarının, kan davalarının, akıtılan gözyaşlarının çaresinin kin nefret ve düşmanlık duygularının yok edilmesi gelir. Kin ve nefretin olmadığı yerde af olur. Affın olduğu yerde de kan ve gözyaşı olmaz.

4. Gördüğün İyilikleri Unutma. Bu Durumun Kişiye Kazanımları:

A) Teşekkür Duygularını Kazandırır. Kişinin gördüğü iyilikleri unutmaması kişiye teşekkür ve minnet duygularını kazandır. Çünkü “insanlara teşekkür etmeyen Allaha da şükretmez” (Tirmizi, Birr 35) hadisi şerifin işaretiyle insanın rabbine karşı teşekkür borcu ancak gördüğü iyilikleri hatırlamasıyla mümkündür.

B) Kişinin De Aynı Şekilde İyilik Yapmasını Sağlar. Unutmadığı iyiliği kişi de aynı şekilde başkalarına da yapmak ister. Böylece toplumda iyilik hayat bulmuş olur.

C) Hürmet Ve Muhabbetin Varlığına Sebep Olur. İyilik gören kişi iyiliği yapana karşı bir muhabbet ve hürmet besler. Bu durumda toplamda sevgi hürmet ve muhabbet oluşur ki toplumu ayakta tutan temel unsurlarda bunlardır.

Bünyamin GÖLCÜ

SERİNHİSAR MÜFTÜSÜ